به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب سرگذشت چهار دهه حیات مقاومت و پیروزی انقلاب را با نگاه به پیشرفت ها، دستاوردها و در مواردی كاستی‌ها ترسیم كردند كه آن را می توان به عنوان پشتوانه نظری و ادبیات آینده سازی انقلاب اسلامی دانست، به طوری كه در خصوص 40 سال تجربه انقلاب اسلامی و گام نخست با عباراتی مثل نبود تجربه، وجود دشمنان بی شمار، نحوه تركیب جمهوریت و اسلامیت و ... به عنوان مسایل مهم ابتدای شكل گیری نظام یاد كردند و با امیدواری به دستاوردها، جوانان را مخاطبان اصلی خود قرار دادند تا جدیت و محوریت را بر پابه نگاه به پیشرو معطوف كنند كه همان ایجاد تمدن نوین اسلامی است. ایشان مهمترین راهبردی كه ترسیم كردند مقوله علم آموزی و پژوهش بود زیرا امروز علم از منابع قدرت و عزت به شمار می رود و انقلابی كه قرار است در گام دوم تمدن سازی كند، باید به علم و پژوهش در دانشگاه، مراكز آموزش عالی و تحقیقاتی توجه داشته باشد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در ارتباط با بیانیه گام دوم انقلاب و در خصوص علم آموزی و پژوهش با «محمدصادق نصرت پناه» عضو هیات علمی و معاون آموزشی دانشكده معارف و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشگر علمی به گفت وگو پرداخت و این مهم را از زوایای مختلف بررسی كرد. نصرت پناه، نخستین هدف در این بیانیه را ساختن ایران اسلامی دانست و گفت: ساختن ایران اسلامی از جمله اهداف كلان است و ایجاد تمدن نوین اسلامی باید مدنظر جوانان قرار بگیرد تا آنان دچار خطای راهبردی نشوند.

در ادامه متن كامل این گفت وگو را می خوانیم:

** ایرنا: علم آموزی و پژوهش مهم ترین راهبرد مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب بود. ایشان اهمیت این موضوع را تا چه اندازه برای جوانان این كشور لازم می دانند كه در این بیانیه بر آن تاكید ویژه می كنند؟

*** نصرت پناه: مقوله علم آموزی و پژوهش از جمله مهم ترین مباحثی به شمار می رود كه در ادبیات و آموزه های دینی بر آن تاكید شده است. علم با قدرت ارتباطی دوسویه و قرینه دارد، یعنی هر جامعه ای كه به علم اهمیت دهد و بر شاخه های گستره آن تاكید كند، به طور طبیعی قدرت را به دنبال خود می آورد. البته منظور قدرت نظامی و مادی نیست بلكه قدرت نرم كه همان كشف علوم مختلف و توسعه علمی است كه در وهله نخست باید زیرساخت ها و اهداف جامعه تامین شود.

امروزه در مناسبات جاری و روزمره كشور به وضوح می توان مشاهده كرد كه نام عالمان و دانشمندان بنامی بر زبان جاری می شود كه با گذشت چندین سده هنوز هم اثرگذاری خود را دارند. به عنوان مثال كشورهایی مانند آلمان و ژاپن در جنگ جهانی دوم به ویرانه تبدیل شدند اما اكنون به عنوان قطب های برتر در زمینه علم و پژوهش در جهان شناخته می شوند. در معارف دینی هم بارها آمده است كه علم سلطان و پایه گذار تمام پیشرفت های جامعه به شمار می رود. بنابر تاكید ویژه رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم هرگاه جامعه بخواهد در مسیر احیاء شدن و توسعه سوق پیدا كند، باید به جهش و حماسه آفرینی علمی برسد. انقلاب ایران در این دوران چهل ساله گام های موثر و بسیاری را در زمینه علم آموزی برداشته است اما به نظر می آید تمركز مقام معظم رهبری در این بیانیه بر روی جوانان است و این نشان می دهد كه ایشان می خواهند مسوولیت ها و وظایفی را كه در این چند دهه جوانان آن دوران برعهده داشتند، به جوانان امروزی واگذار كنند.

نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب به موضوع علم، دانش و تاكید بر آن به عنوان خط مقدم تعالی كشور از جنبه های مختلف قابل تحلیل است. ایشان پایه تعالی، ترقی و عزت كشور را در توجه به علوم دانش می‌دانند و دیگر مسایل را در مراتب بعدی فرض می‌شمارند. البته توجه به حوزه دانش و پیوند پژوهش و علم با توسعه، ثروت و قدرت به معنای واقعی می بایست مورد توجه جامعه علمی قرار بگیرد. بحث علم آموزی جوانان در واقع رمز بیانیه گام دوم است كه ایشان بر آن تاكید دارند. حال برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی كه مدنظر رهبر معظم انقلاب است، باید 2 ركن اساسی علم آموزی كه نقطه عطف تمدن به شمار می رود و جوانان را به عنوان سرمایه های كشور مهم دانست. ایشان در بیانیه خود می فرمایند، جوانان محور تحقق پیشرفت اسلامی هستند.

** ایرنا: پیشرفت در ابعاد مختلف علمی مهمترین زیربنای توسعه كشور به شمار می رود و رهبر معظم انقلاب از علم و پژوهش به عنوان خط مقدم تعالی كشور یاد می كنند، حال با توجه به این موارد ایران در زمینه علم و پژوهش در چه جایگاهی در منطقه و بین الملل قرار دارد؟ الگوبرداری از علم و دانش كاربردی دیگر كشورها تا چه اندازه می تواند جوانان و نخبگان كشور را در رسیدن به این مسیر كمك كند؟

*** نصرت پناه: مقام معظم رهبری در سال های گذشته نیز تاكیدهای جدی داشتند كه مرزهای علمی را باید در نوردید اما بعضا دیده می شود كه برخی می گویند كه فاصله علمی ایران در زمینه علم و فناوری با كشورهای توسعه یافته بسیار زیاد است و باید زمان بسیاری را طی كرد. آیت الله خامنه ای هوشمندانه می گویند كه باید روی نقاط مرزی حركت كرد. ایشان همواره بر فناوری های نانو، علوم شناختی، سلول های بنیادی و پژوهشكده رویان تاكید ویژه ای داشتند و می خواهند این تابوها را از میان ببرند تا به همگان ثابت شود كه ایران نیز می تواند در این زمینه حرفی برای گفتن دارد.

ایران در برخی مسایل و علوم مانند نانو و سلول های بنیادین در میان كشورهای آسیای میانه از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. علوم انسانی در زیرسازی و تهیه پایه های تمدنی نقشی مهم و اساسی دارد كه از جمله مواردی به شمار می روند كه مقام معظم رهبری اهمیت آن را به همگان گوشزد می كنند. ایشان تاكید دارند كه دنیای غرب به جهت برخورداری از علم، دانش و كاربردی كردن آن توانسته است برای خودشان ثروت، نفوذ و قدرت فراهم كنند، البته ایشان برداشت نادرست از دانش و دانایی برای تحمیل و سلطه را نفی می‌كنند و مخالف الگوبرداری با آن سبك و سیاق هستند و اصل دانش و دانایی را برای رسیدن به اهداف مورد تاكید قرار می دهند و ترسیم كننده الگویی از علم و اخلاق هستند كه مبنای الهی و انسانی دارد نه آنچه كه كشورهای غربی می خواهند به ما دیكته كنند.

** ایرنا: با توجه به شرایطی كه ایران در آن قرار دارد(تحریم) تقویت دانش بومی و دانشگاه ها تا چه اندازه می تواند به توسعه كشور بیانجامد؟

*** نصرت پناه: در فرایند تمدن سازی نمی شود، به تولیدات و صنایع دیگر جوامع بی توجه بود. حالا كه كشور در وضعیت بحرانی و تحریمی قرار دارد باید راه های رسیدن به اهداف و نیازها را پیدا كند و در این زمینه بایستی داشته ها و علوم خود را تقویت كند كه این مصداق بارز رسیدن به قله های علم و پژوهش به شمار می رود كه در بیانیه گام دوم انقلاب مورد تاكید است. مقام معظم رهبری تحریم ها را ظالمانه می دانند و می گویند اینك نوبت تمامی جوانان، دانشگاهیان و نخبگان است تا با اقتصاد مقاومتی این تحریم ها را از میان بردارند و به اهداف مورد نظر برسند. البته برخی این سخن را بد تعبیر می كنند و معتقدند كه باید فضای ریاضتی را در پیش گرفت كه اصلا این طور نیست.

توجه به بیانیه گام دوم و سخنان رهبر معظم انقلاب به هیچ وجه معنای ریاضت نمی دهد بلكه تاكید بر تقویت استعدادها و شناسایی ظرفیت های كشور دارد. بر پایه آمارهای جهانی ایران در زمینه علم و فناوری از میانگین بالایی برخوردار است. وابستگی شدید به دیگر كشورها در استخراج منابع زیرزمینی و نبود فناوری های لازم در این زمینه از جمله معایب كشور به شمار می رود كه باید برای گذار از این شرایط تحریمی، ارتباط وسیع و عمیقی میان صنعت و نظام دانشگاهی به وجود آید تا از ظرفیت ها در جهت تولید نیز استفاده كنند. صنایع كشور می توانند خواسته های خود را از دانشگاهیان داشته باشند و آنها هم با ارایه راهكار یا اختراع بتواند به صنایع و به گردش اقتصاد كشور كمك كنند.

دولتمردان و مسوولان صنایع باید به دانشگاه و دانشگاهیان اعتماد داشته باشند تا با یكدیگر برای گذر از شرایط تحریمی كمك كنند. بیانیه گام دوم و رهنمودهای مقام معظم رهبری به عنوان سندی محسوب می شود كه رهبر حقوقی یك جامعه عرضه و مسیر آینده این نظام را ترسیم كرده است. به هر حال رهبر حقوقی جامعه به لحاظ قانون اساسی و ولایت فقیه در صدر همه امور جامعه قرار دارد و مسیری را تنظیم و ترسیم كرده اند كه نقشه راه 40 ساله كشور است. این بیانیه نقطه عطف و شروع انقلاب دوم است و سرفصل مهم اجرایی برای رسانه ها، جوانان، دانشگاهیان و روشنفكران به شمار می رود.

نکته اول: تکریم و تعظیم ملت ایران

تکریم و تعظیم ملت ایران و حفظ کردن یک انقلاب منحرف‌نشده اولین نکات خردی است که به چشم می‌خورد. در پاراگراف اول بیاناتی دارند مانند اینکه ملت ایران چه ملتی است  و کمتر اتفاق می‌افتد که ملت‌ها انقلاب کنند و از آن کمتر اینکه انقلاب را حفظ کنند. مرحوم دکتر شریعتی می‌گفت انقلاب کردن مهم نیست، انقلابی ماندن مهم است.

نکته دوم: توصیف انقلاب اسلامی  به‌عنوان یک نهضت بزرگ دینی

دومین نکته در قسمت خرد بیانیه این است که بیانیه از انقلاب به‌عنوان یک نهضت بزرگ دینی یاد می‌کند. انقلاب علی‌القاعده یک پدیده سیاسی است، ما می‌گوییم انقلاب بزرگ، انقلاب اجتماعی، انقلاب سیاسی. این رشته و تخصص بنده است ولی انقلاب اسلامی را که به قول آقایان علما و فلاسفه بالذات یک پدیده سیاسی است، به‌عنوان یک نهضت بزرگ دینی یاد کردن بدیع است و بیان می‌کند که چطور این نهضت بزرگ دینی در معرکه‌ای از بی‌دینی‌ها اتفاق می‌افتد، یعنی در میانه معرکه‌ ایدئولوژی‌های چپ و راست، یعنی در معرکه نزاع یا هماوردطلبی ایدئولوژی سوسیالیسم، مارکسیسم و راست لیبرالیسم، کاپیتالیسم یکدفعه نهضتی به نام دین اتفاق می‌افتد. این هم به لحاظ خرد پدیده بدیعی است که از انقلاب اسلامی به یک نهضت بزرگ دینی یاد می‌کند که به تعبیر بنده میان ایدئولوژی‌های چپ و راست شکل می‌گیرد و می‌ماند.

به هرحال یکی از مباحث مهم انقلاب اسلامی این بود. انقلاب اسلامی زمانی در ایران پیروز شد که پدیده انقلاب پشت قباله چپ‌ها (مارکسیست‌ها) بود و هیچ‌کس در دنیا انقلاب نمی‌کرد مگر اینکه چپ باشد. ایدئولوژی چپ موتور انقلاب بود. یکی از علل اینکه مجاهدین خلق، منافق خلق شدند، همین بود. آیه «فضل‌الله المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیما» را انتخاب کردند ولی تغییر ایدئولوژی دادند.

نکته سوم: اضافه کردن شعارهای جدید به شعارهای انقلاب اسلامی

سومین نکته این است که رهبر انقلاب شعارهای انقلاب را در اینجا گسترش می‌دهند؛ به تعبیر من ضرب در ۲ می‌کنند، به‌عبارتی شعارهای انقلاب یا چهار شعار اصلی انقلاب که مبتنی‌بر چهار خواسته اصلی و بنیادین مردم ایران در سال ۵۷ بود، مورد تاکید قرار می‌دهند و هم بر آن چهار مورد دیگر اضافه می‌کنند که به لحاظ تخصصی برای من جالب بود. آن چهار موردی که مردم ایران برای آن در سال ۵۷ انقلاب کردند، استقلال، آزادی، عدالت و معنویت بود.

ایشان درواقع چهار بحث جدید را به آن اضافه می‌کنند که عبارتند از اخلاق، عزت، عقلانیت و برادری. این به لحاظ خرد و فنی و تخصصی جالب بود که از این هشت مورد به‌عنوان شعارهای انقلاب یاد می‌کنند. استقلال، آزادی، عدالت، معنویت، اخلاق، عزت، عقلانیت و برادری و جالب اینکه از آن به‌عنوان شعارهای جهانی و ارزش‌های دینی انقلاب یاد می‌کنند، یعنی اینکه اگر باز امروزی‌تر بخواهیم صحبت کنیم، چنین می‌شود که گروه‌های سیاسی داخل کشور اگر قرار است به انقلاب اسلامی وفادار بمانند و انقلاب اسلامی بماند، باید کاری کنند و کاری کنیم که جامعه‌ای شکل دهیم که در آن استقلال در کنار آزادی و آزادی در کنار عدالت و عدالت در کنار معنویت و معنویت در کنار اخلاق و اخلاق در کنار عزت و عزت در کنار عقلانیت و عقلانیت در کنار برادری باشد. جامعه باید مبتنی‌بر این هشت مورد باشد که از آن به‌عنوان شعارهای جهانی انقلاب یاد می‌شود، یعنی اینها ارزش‌های دینی برخاسته از دین اسلام و ارائه‌شده توسط انقلاب اسلامی است که جهان هم آن را مطالبه می‌کند.

نکته چهارم: انقلابی ماندن

چهارمین نکته در رویکرد خرد در این بیانیه، نظریه نظام انقلابی یا به تعبیری نظریه انقلاب دائم است. در انقلاب‌ها یک ادبیاتی وجود دارد که می‌گوید انقلابیون دو دسته می‌شوند. عده‌ای  انقلاب‌گرایان دائم یا طرفداران انقلاب دائم می‌شوند یعنی انقلابی عمل کردن دائم. یک عده هم معتقدند انقلابی بودن برای یک فصلی است و وقتی انقلاب پیروز شد انقلابی عمل کردن ممکن نیست. به‌طور مثال پمپئو و تیم جدید آمریکایی یکی از اخطارهایی که به ایران دادند، این بود که ایران باید بین انقلابی بودن و یک نظام سیاسی بودن یکی را انتخاب کند. این را مطرح کردند که نمی‌شود دائما انقلابی بود. مقام معظم رهبری ازجمله کسانی هستند که بر انقلاب دائم تاکید دارند و این را در این جمله می‌گویند که انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی به رکود و خموشی دچار نشده و نمی‌شود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند. ایشان طرفدار این موضوع است و در اینجا به‌صورت شفاف مطرح و تاکید می‌کنند.

نکته پنجم: ایجاد تمدن نوین اسلامی

پنجمین نکته خردی که می‌خواهم بگویم، نکته‌ای است که به‌صورت شفاف آرمان بزرگی را برای انقلاب اسلامی با عنوان «ایجاد تمدن نوین اسلامی» بیان می‌کند. به‌عبارتی هدف غایی انقلاب اسلامی ایران را ایجاد تمدن نوین اسلامی بیان می‌کنند.

تمدن نوین اسلامی در جمله رهبر انقلاب با این تعبیر آمده است: «انقلاب اسلامی اینک وارد دومین مرحله خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی شده است. عزیزان از انقلاب خود حراست و آن را هرچه بیشتر به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی است، نزدیک کنید.»

نکته ششم: تاکید بر بدیع و نوآورانه و اصیل بودن انقلاب اسلامی

ششمین تاکید بر بدیع و نوآورانه و اصیل بودن انقلاب اسلامی است و به همین دلیل چون انقلاب اسلامی بدیع و نوآور است، بسیار ارزشمند است و تمام آن چیزی که به‌دست آورده نیز ارزشمند است. این را این‌گونه استدلال می‌کنند که بدیع و نوآورانه بودن انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن، از نقطه صفر شروع شده؛ چرا؟ چون اولا همه‌چیز علیه ما بود و ثانیا هیچ تجربه پیشین و راه طی‌شده‌ای در برابر ما وجود نداشت.

نکته هفتم: بازتاب انقلاب اسلامی در نظام بین‌الملل

رهبری درواقع تاکید بر بازتاب انقلاب اسلامی در نظام بین‌الملل دارند و این بازتاب را در دو حوزه بیان می‌کنند: «۱) انقلاب اسلامی جهان دوقطبی را سه‌قطبی کرد، یعنی جهان شرق به رهبری شوروی با ایدئولوژی سوسیالیسم- مارکسیسم و غرب به رهبری آمریکا با ایدئولوژی لیبرالیسم- کاپیتالیسم و یک قطب جدیدی شکل گرفت به نام قطب تفکر و جهان اسلام. ۲) بعد از فروپاشی شوروی جهان درحالی که چندقطبی شده، انقلاب اسلامی دوگانه اسلام و استکبار را زنده نگه‌داشته و دو جبهه را شکل داده؛ (یک) جبهه مقاومت و (دو) جبهه سلطه.»

نکته هشتم: اعتقاد به اصل «ما می‌توانیم»

هشتمین نکته که در رویکرد خرد قابل صحبت است، این است که رهبری از «ما می‌توانیم» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران یاد می‌کنند. می‌گویند که مدیریت‌های جهادی الهام‌گرفته از ایمان اسلامی و اعتقاد به اصل ما می‌توانیم که امام بزرگوار به ما آموخت، ایران را به عزت و پیشرفت در همه عرصه‌ها رسانید. می‌گویند مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی همین ما می‌توانیم است، علت آن نیز این است که دو دهه قبل وقتی قرار شد نفت ایران ملی شود نخست‌وزیر وقت رزم‌آرا در مقام مخالف ملی شدن صنعت نفت صحبت کرد.

نکته نهم: تاکید بر دستاوردهای انقلاب اسلامی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های بیانیه این قسمت است که در هفت بند بیان می‌کند که دستاوردهای انقلاب چه بوده است و در انتها هم در هفت بند بیان می‌کند که چه باید بکنیم. در هفت بند می‌گوید انقلاب اسلامی در این 40 سال چه به دست آورده و در هفت بند هم می‌خواهد بگوید در 40 سال آینده چه باید بکنیم. البته برای اینکه از این هفت بند که مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است، یاد بکند، به پنج واقعیت اشاره می‌کند. آن پنج واقعیت عبارتند از: ۱) حکومت مردمی و مردم‌سالاری، ۲) اراده ملی، ۳) میدان‌داری جوانان، ۴) روحیه و باور «ما می‌توانیم»، ۵) تحریم دشمنان که حضرت آقا می‌فرمایند تحریم دشمنان باعث اتکا به دستاورد داخلی شد.

حال هفت دستاورد انقلاب اسلامی در 40 سال گذشته عبارتند از:

۱) ضمانت ثبات و امنیت کشور و تمامیت ارضی و حفاظت از مرزها و معجزه پیروزی در جنگ هشت‌ساله

۲) پیشرفت شگرف در عرصه علم و فناوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی، درحالی که ایران پیش از انقلاب در تولید علم و فناوری صفر بود. در صنعت به ‌جز مونتاژ و در علم به جز ترجمه هنری نداشت.

۳) به اوج رسانیدن مشارکت مردمی در امور سیاسی مثل انتخابات و مقابله با فتنه‌های داخلی، حضور در صحنه‌های ملی و استکبارستیزی،

۴) ارتقای شگفت‌آور بینش سیاسی آحاد مردم و نگاه آنان به مسائل بین‌المللی

۵) سنگین کردن کفه عدالت در تقسیم امکانات عمومی کشور. جمهوری اسلامی در شمار موفق‌ترین حاکمیت‌های جهان در جابه‌جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه‌جای کشور و از مناطق مرفه‌نشین شهرها به مناطق پایین‌دست آن بوده است.

۶) افزایش دادن چشمگیر عیار معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه. مصداق‌هایی که بیان می‌کند بسیار جالب است، مجاهدت‌های جوانان در میدان‌های سخت ازجمله دفاع مقدس و روحیه برادری و ایثار که واقعا در آنجا بود. که چطور عیار معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه بالا رفت. الان هم خانواده‌های مدافعان حرم را می‌بینید، باز هم همین احساس را دارند.

۷) برجسته‌تر شدن روزبه‌روز نماد پرابهت و باشکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر مستکبران جهان در راس آن آمریکای جهان‌خوار. این هم به‌عنوان دستاورد دیگری است که برای مردم ایران افتخار آفریده است.

نکته دهم: باور عمیق به انقلاب و انقلابی‌گری به‌مثابه مشی و منش

دهمین نکته، باور عمیق به انقلاب و انقلابی‌گری به‌مثابه مشی و منش است. اگر بی‌توجهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهه‌هایی از تاریخ 40 ساله نمی‌بود، بی‌شک دستاوردها بیشتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نداشت. این هم نگاه ایشان را متمایز می‌کند.

نکته یازدهم: کارنامه درخشان 40 ساله انقلاب اسلامی (داخلی و خارجی)

انقلاب از لحاظ داخلی، ایران را به کشور پیشرفته تبدیل کرده و از لحاظ خارجی ایران قدرت منطقه شده است؛ آنچه در ایران در 40 سال از لحاظ داخلی اتفاق افتاد، ایران را تبدیل به یک کشور پیشرفته کرد و آنچه در خارج در منطقه اتفاق افتاده ایران را به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل کرده است. همه در داخل ایران حتی دانشجویانم از من می‌پرسند آقای دکتر جنگ می‌شود؟ پس چه می‌شود؟

مجموعه پول سعودی و آمریکایی‌ها و صهیونیست ها خیلی بیشتر است، پس چرا پول آنها معجزه نمی‌کند؟ این نشان می‌دهد که همه‌چیز فقط پول نیست. اگر زور و پول است که بودجه نظامی آمریکا ۷۳۴ میلیارد دلار است. کل درآمد ارزی ما نفت و غیرنفتی به ۱۰۰ میلیارد دلار نمی‌رسد. یعنی بودجه نظامی آمریکا هفت برابر کل درآمد ارزی ما در طول یک سال است. اگر به زور است که زور خیلی بیشتر است.

نکته دوازدهم: امید و نگاه خوش‌بینانه به آینده

توصیه‌های هفت‌گانه به جوانان برای آینده با چاشنی امید و نگاه خوش‌بینانه به آن، دوری جستن و برحذر داشتن همزمان از امید کاذب و ترس کاذب، اصل قرار دادن اینکه ترس و ناامیدی را از خود دور برانند، نخستین و ریشه‌ای‌ترین جهاد شما جوانان است. تحلیل رهبری از مهم‌ترین سنگ جلوی جوانان این ترس و ناامیدی است، دشمن به دنبال مایوس‌سازی مردم و حتی مسئولان و مدیران ما از آینده است. با این چاشنی در هفت حوزه توصیه می‌کنند:

۱) علم و پژوهش: ایشان یک رهبر مذهبی است. آیت‌الله، روحانی و فارغ‌التحصیل قم هستند. اولین توصیه‌ ایشان به جوانان برای ساختن آینده علم و پژوهش است. گفتم انقلاب اسلامی به‌صورت اتوماتیک تضاد بین علم و دین را از بین برده و جالب است که دومین عملکرد انقلاب اسلامی که از آن دفاع می‌کند در حوزه علم و فناوری است. عبارتی که به‌کار می‌برد، چیست؟ دانش آشکارترین وسیله عزت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است. توانا بود هر که دانا بود.

۲) معنویت و اخلاق: چیزهای جالبی که در این بیانیه است، تعریف کردن برخی مفاهیم است، ازجمله تعریف معنویت و اخلاق، جلوتر می‌رویم تعریف آزادی و استقلال است. تعاریف بدیع و جالبی دارد. معنویت به معنی برجسته کردن ارزش‌های معنوی ازقبیل اخلاص، ایمان و توکل در خود و در جامعه. اخلاق نیز به معنی رعایت فضیلت‌هایی مثل خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، راستگویی، شجاعت، تواضع، اعتمادبه‌نفس و دیگر خلقیات نیکو است. اینجا ایشان به‌مثابه رهبر انقلاب وقتی از اخلاق صحبت می‌کنند یعنی توصیه می‌کنند ملت ایران اگر می‌خواهید به جایی برسید باید خیرخواهی، گذشت و کمک به نیازمند و شجاعت داشته باشید و معنویت و اخلاق جهت‌دهنده همه حرکات و فعالیت‌های فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است. بعد اشاره می‌کنند محیط زندگی راحت با کمبودهای مادی بهشت می‌سازد و نبودن آنها جهنم می‌آفریند و جمله جالب‌تر اینکه می‌گویند این دو عامل اخلاق و معنویت بدون همراهی حکومت‌ها توفیق چندانی نخواهند داشت، چرا؟ چون اخلاق و معنویت با دستور و فرمان به‌دست نمی‌آید. پس حکومت‌ها نمی‌توانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند؛ خب راه‌حل چیست؟

اولا، خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند. ثانیا، زمینه را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهاد‌های اجتماعی در این‌باره میدان دهند و کمک برسانند و با کانون ضدمعنویت و اخلاق به شیوه معقول بستیزند.

۳) اقتصاد: عبارت‌های جالبی است. اقتصاد البته هدف جامعه اسلامی نیست، اما وسیله‌ای است که بدون آن نمی‌توان به هدف‌ها رسید. فقر و غنا در مادیات و معنویات بشر اثر می‌گذارد، لذا به‌خاطر همین اقتصاد می‌تواند تاثیر شگرفی بر زندگی امروز و فردای جامعه بگذارد.

۴) عدالت و مبارزه با فساد: چهارمین نکته‌ای که برای آینده جوانان توصیه می‌کنند، عدالت و مبارزه با فساد است. دقیقا براساس تجربیات 40 ساله بیان می‌کنند. این دو لازم و ملزوم یکدیگر و دو روی یک سکه‌اند. وسوسه مال، مقام و ریاست حتی در علوی‌ترین حکومت تاریخ (حضرت علی(ع)) کسانی را لرزاند، چون گاهی گفته می‌شود این همه دم زدن از حضرت علی(ع)، این‌همه آدم فاسد!

۵) استقلال و آزادی: استقلال به معنی آزادی ملت و حکومت از تحمیل و زورگویی قدرت‌های جهان است. این یک تعریف بسیار بدیع است و تعریف بسیار جالبی است، استقلال را با آزادی تعریف می‌کنند ولی نه آزادی فرد، آزادی نیز به معنای حق تصمیم‌گیری و عمل کردن و اندیشیدن برای همه افراد جامعه است. جالب‌تر از اینها گفتم مانیفست اسلام‌گرایی است، یعنی  به‌عنوان شاخص‌ترین رهبر اسلام‌گرای جهان می‌خواهند بگویند که من به استقلال و آزادی این‌گونه معتقد هستم که این دو ازجمله ارزش‌های جامعه اسلامی و عطیه الهی به انسان‌ها هستند و هیچ‌کدام تفضل حکومت‌ها به مردم نیستند.

۶) عزت ملی و مرزبندی با دشمن و روابط خارجی: رهبر انقلاب توصیه می‌کنند که در 40 سال آینده باید روابط خارجی را براساس عزت، حکمت و مصلحت بنا نهاد و با توجه به این اصول می‌گویند باید در روابط خارجی، عزت ملی و مرزبندی با دشمن را مبتنی‌بر اصل عزت، حکمت و مصلحت پیش برد. ایران الان رهبر نهضت بیداری اسلامی و در منطقه قدرتمندترین کشور است. می‌گویند اینها بخشی از مظاهر عزت جمهوری اسلامی است که جز با شجاعت و حکمت مدیران جهادی به‌دست نمی‌آید. برخی که کلاسیک صحبت می‌کنند، می‌گویند مدیران و رهبران کشور باید تلفیقی از شیران و روباهان باشند، نه شیر صرف و نه روباه صرف.

در مساله سوریه بحث مدیریت جهادی با شجاعت و حکمت توأم بود و وقتی ورق برگشت، یعنی وقتی ۸۰ درصد خاک سوریه از دست رفته بود و تکفیری‌ها مسلط شده بودند، جمهوری اسلامی وارد شد و بعد از مدتی با تدبیر جمهوری اسلامی و ائتلاف با ترکیه و روسیه، به‌تدریج اتفاقات داخل سوریه برگشت.

الان اگر ما قدرتی هستیم که پمپئو با قدرت زیاد خود ۱۲ شرط می‌گذارد و الان می‌گوید که بیایید بدون شرط مذاکره کنیم، نه به خاطر اینکه آنها در آنجا اراده کرده بودند در ابوکمال بایستند و ما بگوییم اینها آمدند، ما دیگر برویم، نه. نیرو بسیج کردیم، ماه‌ها وقت گذاشتیم و امکانات ایجاد کردیم و شجاعت به خرج دادیم، نقشه جنگی کشیدیم و عمل کرد و شهید هم داد ولی به هدف هم رسید. ایشان می‌فرمایند اینها بخشی از عزت جمهوری اسلامی است که جز با شجاعت و حکمت مدیران جهادی به دست نمی‌آمد.

۷) سبک زندگی: می‌فرمایند تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران زیان‌های بی‌جبران اخلاقی، اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملت زده است. یکی از مهم‌ترین چالش‌های جمهوری اسلامی ایران، دوگانه تجدد و سنت است. ایشان هم به‌گونه دیگری تعبیر می‌کنند. از زمانی که تجدد در ایران راه پیدا کرد، یکی از سوگیری‌ها و هدف‌گیری‌هایش سنت‌های دینی بوده است که یک مقابله‌ای را ایجاد کرد بین تجددگرایان و سنت‌گرایان، خصوصا دین‌گرایان.

جهت دریافت فایل کامل متن بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی کلیک کنید.